Osadnictwo w Gminie Grzmiąca - Archiwalna strona Gminy Grzmiąca

Jesteś tutaj: Start / Gmina / Społeczeństwo / Osadnictwo

Osadnictwo

14 kwietnia 2015

Układ osadniczy gminy Grzmiąca charakteryzuje się lokalizacją w centralnej części gminy trzech większych wsi - Grzmiącej, Suchej i Lubogoszczy. Pozostałe wsie: Wielawino, Storkowo, Iwin, Przeradz, Czechy, Radomyśl, Sławno, Przystawy, Godzisław, Mieszałki, Nosibądy, Wielanowo i Krosino, znajdują się na obrzeżu gminy.

W sieci osadniczej największą rolę odgrywa Grzmiąca, w której mieszka 25% mieszkańców gminy, a która wyposażona jest we wszystkie dostępne media infrastruktury technicznej. W wsi mieszczą się ważne obiekty, takie jak Urząd Gminy, poczta, szkoła podstawowa i gimnazjum, bank, stacja kolejowa, itd. Wsie w gminie reprezentują zróżnicowane typy genetyczno-morfologiczne, np. Radomyśl i Wielawino stanowią typ ulicówki, Storkowo i Przeradz mają natomiast charakter widlicy, a Krosino wielodrożnicy. Grzmiąca, lokowana w 1375 r., jest wsią ulicowo-placową, o kształcie pośrednim między ulicówką a wsią placową.

W obrębie gminy dominuje osadnictwo skoncentrowane, z wyjątkiem wschodniej części, gdzie wśród urozmaiconego krajobrazu młodoglacjalnego występuje budownictwo rozproszone. Obecnie zaznacza się zanik części wsi o zabudowie rozproszonej na terenach położonych z dala od dróg utwardzonych. Budynki wsi: Świętno, Kłośno, Zwartowo, Janikowo, Klepary, Grzmiączka, Słomki zostały już silnie zniszczone lub rozebrane.

Znaczna część budynków mieszkalnych w gminie pochodzi z okresu przedwojennego. Wśród budynków wzniesionych z cegły spotyka się budynki z kamienia (Grzmiąca, Sucha, Przeradz) lub o konstrukcji szkieletowej (tzw. mur pruski).

W gminie istnieją dwa typy wsi:

wsie związane z zespołem dworskim lub pałacowym i przyległymi do nich zabudowaniami mieszkalnymi pracowników rolnych (np. Sucha),
wsie rolników indywidualnych (np. Krosino).

Dawne wsie dworskie zostały silnie przekształcone w okresie upaństwowienia gospodarki poprzez budowę obiektów gospodarczych - hodowlanych i magazynowych oraz wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego. Współczesne osiedla wiejskie, otoczone rzędem drewnianych przybudówek, ostro kontrastują z krajobrazem wiejskim. W Lubogoszczy, Grzmiącej i Suchej fragmenty dawnej zabudowy folwarcznej czy dworskiej sąsiadują z blokowym budownictwem PGR-owskie z lat osiemdziesiątych. W ostatnich latach pojawiał się też problem z utrzymaniem istniejącej infrastruktury mieszkaniowej należącej do byłych PGR-ów, a obecnie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.