Archiwalna strona Gminy Grzmiąca - Użytkowanie ziemi

Użytkowanie ziemi

Struktura użytkowania ziemi w gminie Grzmiąca (grunty orne 43,71 %, sady 0,04 %, łąki 6,59 %, pastwiska 5,26 %, lasy 37,08 %, inne 7,32 %)

Użytki rolne

Ze względu na użytkowanie terenu gminę należy zakwalifikować jako gminę rolno-leśną. Z 15 sołectw jedynie sołectwo Przystawy zakwalifikowano jako rolnicze, podczas gdy pozostałe sołectwa stanowią typowe sołectwa rolniczo-leśne. Rolnicy gminy gospodarują na 11368 ha użytków rolnych, w tym grunty orne stanowią 8939 ha (43,71% powierzchni gminy), a sady zaledwie 8 ha (0,04% powierzchni gminy).

Użytki zielone obejmują łąki (1347 ha) i pastwiska (1074 ha), zajmujące łącznie 2421 ha (11,85% powierzchni gminy). Obszary te są związane ze zmeliorowanymi glebami mineralno-organicznymi i organicznymi, występującymi w zagłębieniach wytopiskowych i dolinach rzek m.in. Parsęty, Perznicy i Kłudy.

W rolnictwie gminy Grzmiąca występują dwie formy władania ziemią:

• sektor prywatny obejmuje 55,23% użytków rolnych
• sektor publiczny 44,77%.

Lasy

Lasy i grunty leśne zajmują w gminie obszar 7583 ha, co stanowi 37,08 % ogólnej powierzchni gminy. Grunty leśne stanowią własność:

• Lasów państwowych
• Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa
• Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej
• Osób fizycznych, w wielkości 77 ha, co stanowi 1,08 % powierzchni lasów
• Gminy
• Inne.

Lasy i grunty leśne gminy są pod zarządem 5 nadleśnictw, których siedziby znajdują się poza granicami gminy:

• Tychowo - posiada na terenie gminy jedno leśnictwo z siedzibą w Nosibądach
• Bobolice
• Szczecinek - posiadające na terenie gminy dwa leśnictwa w Przystawach i lwinie
• Czaplinek
• Połczyn Zdrój z jednym leśnictwem w Krosinie.

W drzewostanach leśnych występujących na terenie gminy przeważają lasy iglaste zajmujące około 90% ogólnej powierzchni populacji drzew. Pod względem geobotanicznym lasy te należą do strefy lasów mieszanych klimatu umiarkowanego. Pierwotne drzewostany bukowo-debowe zostały wyparte przez monokulturę sosny. Domieszkami lasów sosnowych są świerki, buki, dęby, graby, brzozy, olcha i w niewielkim stopniu modrzew i daglezja. Lasy na terenie gminy położone są w przeważającym stopniu wzdłuż dolin rzek: Parsęty, Perznicy, Trzebiegoszczy, Łozicy i Raduszy, rozciągając się wzdłuż zachodniej, południowo-zachodniej i południowej granicy gminy. Z tego 60% stanowią lasy sosnowe i sosnowo-brzozowe wodochronne ciągnące się wzdłuż rzeki Parsęty. Większy kompleks lasów liściastych brzozowo- bukowych i bukowo-grabowych występuje na południowy wschód od miejscowości Czechy i w dolinie Łozicy.

Występujące na terenie gminy kompleksy leśne mają w:

• w 72% powierzchnię ponad 2000 ha
• w 8% powierzchnię od 500-2000 ha
• w 14% powierzchnię od 100-500 ha
• w 4% powierzchnię od 20-100 ha
• w 2% powierzchnię od 1-20 ha.

Postępująca degradacja użytków rolnych, powiększająca się powierzchnia odłogów i ugorów na obszarach stanowiących do niedawna własność PGR podlega naturalnej sukcesji leśnej. W latach 1996 - 2004 powierzchnia obszaru zalesionego wzrosła o 2,68% kosztem powierzchni użytków rolnych. Obszary gleb o słabych właściwościach przydatności rolniczej zostały przeznaczone do zalesienia. Przewidywana powierzchnia gruntów pod zalesienia w okresie najbliższych 10 lat wynosi około 2800 ha.

Głównymi zagrożeniami lasów na obszarze gminy są szkodniki drzew (strzygonia chojnówka, zwójka zieloneczka i brudnica mniszka), choroba naczyniowa buków i dębów oraz huba korzeniowa atakująca drzewostany iglaste.

Za ochronne uznano następujące kompleksy leśne:

• lasy Nadleśnictwa Bobolice - wzdłuż rzeki Trzebiegoszcz o obszarze 40,40 ha
• lasy Nadleśnictwa Połczyn - wzdłuż rzeki Parsęty o obszarze 542,74 ha
• lasy Nadleśnictwa Tychowo o obszarze 55,10 ha w obrębie miejscowości Nosibądy.

Inne typy użytkowania ziemi

Pozostałe 7,32% powierzchni gminy zajmują:

• wody (ok. 1,1%)
• obszary zabudowane
• obszary komunikacyjne
• nieużytki.

Literatura

• Atlas zasobów, walorów i zagrożeń Środowiska geograficznego Polski, 1994: PAN IGiPZ, Warszawa.
• Augustowski, B., 1977: Pomorze. Warszawa.
• Borowiec, S., 1998: Wybrane problemy pokryw glebowych dorzecza Parsęty. W: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), s. 21-29.
• Choiński, A., 1988: Zróżnicowanie i uwarunkowania zmienności przepływów rzek polskich. Wyd. Nauk. UAM. Poznań.
• Choiński, A., 1998: Warunki obiegu wody w dorzeczu Parsęty. W: Funkcjonowanie geosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), ss. 36-51.
• Cyberski, J., 1984: Zasoby wodne zlewni rzecznych. W: Pobrzeże Pomorskie, B. Augustowski (red.). Wyd. PAN, Wrocław - Warszawa - Kraków - ŁódĽ.
• Dynowska, I., 1971: Typy reżimów rzecznych w Polsce. Zesz. Nauk. UJ, Prace Geogr., z. 28, Prace Instytutu Geogr., z. 50. Kraków.
• Erdmann, R., 1998: Koncepcja przyrodniczych obszarów chronionych w zlewni Parsęty. W: Funkcjonowanie geosystemów zlewni rzecznych, 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), ss.155-167.
• Galon, R., 1972: Geomorfologia Polski T. 2. PWN. Warszawa.
• Galon, R., Roszko, L., 1967: Zasięgi zlodowaceń skandynawskich i ich stadiów recesyjnych na obszarze Polski. W: Czwartorzęd Polski, R. Galon, J. Dylik (red.). Warszawa.
• Janecki, B., Kaminski, J., 1998: Monitoring jakości wód powierzchniowych w zlewni rzeki Parsety. W: Funkcjonowanie geosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), ss. 176-183.
• Jasnowska, J., Jasnowska, M., 1983: Przyroda Polska. Pojezierze Zachodniopomorskie. Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Jasnowska, J., Markowski, S., 1998: Torfowiska dorzecza Parsęty. W: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), s. 73-94.
• Kaczmarek, U., 2000: Problemy wielofunkcyjnego rozwoju wsi województwa zachodniopomorskiego. W: Procesy społeczno-gospodarcze w Polsce w końcu XX wieku. J.J. Parysek i H. Rogacki (Red.), Bogucki Wyd. Naukowe S.C., Poznań, s. 199-207.
• Karczewski, A., 1985: Spatial arrangement of morainic plateau levels of the northern sloping surface in Pomerania as a result of varying deglaciation. Quaestiones Geographicae, Spec. Iss. 1: 99-107.
• Karczewski, A., 1989: Morfogeneza strefy marginalnej fazy pomorskiej na obszarze lobu Parsęty w vistulianie (Pomorze Środkowe). UAM, Poznań, Geografia, 44.
• Kondracki, J., 1978: Geografia fizyczna Polski. PWN. Warszawa.
• Kondracki J., 1988: Geografia regionalna Polski. Warszawa, PWN, ss. 440.
• Kondracki, J., 1994: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. PWN. Warszawa.
• Kostrzewski, A., 1994 (red.): Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Stacja Bazowa Storkowo. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa.
• Kostrzewski, A., 1996: Znaczenie programu Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego dla rejestracji przemian i zachowania struktury krajobrazowej Polski. W: Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego, Monitoring geoekosystemów górskich, R. Soja, P. Prokop (red.). Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa.
• Kostrzewski, A., 1997: Opracowanie koncepcji i zasad georóżnorodności: definicja, zadania i cele georóżnorodności. W: Opracowanie systemu ochrony georóżnorodności w Polsce. Archiwum Państwowego Instytutu Geologicznego. Warszawa. MS.
• Maksiak, S., Mróz, W.J., 1978: Czwartorzęd środkowej części Pojezierza Pomorskiego. Biul. Inst. Geol., 300: 97-152.
• Mapa geologiczna Polski, A-Mapa utworów powierzchniowych Polski, arkusze: Szczecinek, Świdwin, Koszalin, Kołobrzeg, 1:200000. Instytut Geologiczny, Wyd. Geol., Warszawa, 1975.
• Mapa geologiczna Polski, A-Mapa utworów powierzchniowych Polski, arkusz Szczecinek, Mapa podstawowa 1:50000. Instytut Geologiczny, Wyd. Geol., Warszawa, 1974.
• Marcinek, J., 1998: Badania gleboznawcze nad zróżnicowaniem pokrywy glebowej w obrębie powierzchni testowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Storkowie. W: Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Funkcjonowanie i tendencje rozwoju geoekosystemów Polski, A.Kostrzewski (red.), s. 31-50.
• Marcinek, J., 1998: Zróżnicowanie gleb w zlewni Parsęty w aspekcie erozji powierzchniowej. W: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), s. 167-175.
• Ostrowski, K., 1984: Gleby. W: Pobrzeże Pomorskie, B.Augustowski (red.), s. 151-166.
• PIOŚ, 1999: Stan czystości rzek, jezior i Bałtyku. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Warszawa.
• Piotrowska, I., 1998: Struktura użytkowania ziemi w dorzeczu Parsęty. W: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), s. 124-130.
• Podział hydrograficzny Polski. 1983: Mapa 1:200000. IMiGW, Warszawa.
• Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 1997-1998, 1999: WIOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Szczecin.
• Stryjakiewicz, T., 1994: Osadnictwo, ludność i pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarze zlewni górnej Parsęty. W: ZMŚP, Stacja Bazowa Storkowo. A.Kostrzewski (red.), Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. 119-146.
• Szpikowski, J., Michalska, G., Kruszyk, R., 1998: Raport Stacji Bazowej Zintegrowanego Środowiska Przyrodniczego Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Storkowie za lata hydrologiczne 1994-1997. W: A.Kostrzewski (Red.) Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Stan geoekosystemów Polski w latach 1994-1997. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. 23-76.
• Szulc, H., 1988: Morfogenetyczne typy osiedli wiejskich na Pomorzu Zachodnim. Prace Geograficzne IGiPZ PAN nr 149.
• Urząd Gminy w Grzmiącej, 2000: Strategia Rozwoju Gminy Grzmiąca.Grzmiąca.
• Witek, T., 1979 (red.): Mapa glebowo-rolnicza; województwo koszalińskie.IUNG, Puławy.
• Witek, T., 1981 (red.): Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski wg gmin. IUNiG, Puławy.
• Witek, T., Koter, M., 1994: Bonitacja i zagospodarowanie gleb. W: Atlas środowiska geograficznego Polski, S. Kozłowski (red.), Dział VI, tablica 36, 37.
• Zwoliński Zb., 1987: Stan badań rzek Przymorza w aspekcie geomorfologii fluwialnej. Koszal. Stud. i Mater. 3/4(53): 125-150.
• Zwoliński, Zb., 1989: Geomorficzne dostosowywanie się koryta Parsęty do aktualnego reżimu rzecznego. Dokum. Geogr., 3/4: 1-144.
• Żukowski, W., 1988: Rys szaty roślinnej dorzecza Parsęty. W: Funkcjonowanie geosystemów zlewni rzecznych 1. Środowisko przyrodnicze dorzecza Parsęty, stan badań, zagospodarowanie, ochrona, A.Kostrzewski (red.), ss. 52-63.